HET SPAANS KASTEEL GENT

H

et boek beschrijft in detail het Spaans Kasteel van zijn ontstaan (16de eeuw) tot de afbraak (19de eeuw). Ook komen interessante archeologische vondsten aan bod naast Auguste Van Lokeren wiens verdienste het is dat de site werd behouden, de Gouverneurswoning, en een voorstelling van het Spaans Kasteel in 3D.

Met hun vierde boek over de Machariuswijk willen de Buren van de Abdij de bijna vergeten geschiedenis van het Spaans Kasteel in Gent weer onder de aandacht brengen. Er zijn geen recente publicaties die deze versterking als hoofdonderwerp behandelen. Deze reusachtige vesting werd in opdracht van Keizer Karel gebouwd op de plaats van de vroegere Sint-Baafsabdij, in de eerste plaats om de opstandige Gentenaren in bedwang te houden.

Zowat veertig jaar later kwam de stad weer in opstand en liet het calvinistische bestuur de stadszijde van de versterking ontmantelen. Toen Gent opnieuw in Spaanse handen kwam, werd het Kasteel hersteld, uitgebreid en aan nieuwe krijgsbouwkundige inzichten aangepast. Dit ‘Spaanse Kasteel’ beheerste meer dan driehonderd jaar het stadsbeeld. Nu is er nauwelijks nog een spoor van over.

Verscheidene troepen maakten gebruik van deze vesting: Spaanse, Franse, Oostenrijkse, Britse en Hollandse legereenheden wisselden elkaar af, soms in hoog tempo. Eind 18de eeuw besliste Jozef II om de functie van het Kasteel op te heffen. Het had slechts vijf jaar gevergd om het Kasteel te bouwen, maar het duurde meer dan honderd jaar vooraleer de laatste restanten ervan verdwenen waren. Het huidige stratenplan in de Machariuswijk is nog steeds een stille getuige van deze periode. Na het verdwijnen van het ‘Spaans Kasteel’ werd op een deel van de site het slachthuis gebouwd. Ook hiervan is nog maar één gebouw overgebleven.

Toch besteden we in dit boek ook aandacht aan de meer subtiele sporen die nog verwijzen naar de tijd van het Kasteel. Ook de stroppendragers en zij die de grote keizer herdenken kunnen niet voorbij aan Karels dwangburcht. Het Spanjaardenkasteel en wat ermee samenhangt, werpt nog altijd een ietwat ambigue schaduw op het heden.

Dit boek kwam mede tot stand dankzij de steun van de Stad Gent en de Provincie Oost-Vlaanderen. Het boek is te koop voor 10 euro in onze Herberg Macharius tijdens activiteiten, en de Sint-Baafsabdij op een zondagnamiddag tussen Pasen en het laatste weekend van oktober. Het is ook te verkrijgen in de Gentse boekhandel, in het STAM en in de Gentse Stadswinkel.