‘Kunst toont je zaken die je anders niet ziet’ was één van de uitspraken die in 2016 op schouw van de herberg hing. Dat is precies wat Koen Deschuyter ons duidelijk maakt met zijn werk. Karton en isomo zijn de grondstoffen die hij meestal gebruikt: via minimale ingrepen toont hij ons de eigenheid en schoonheid van dit materiaal. Ze vormen het omhulsel om producten tijdens het transport te beschermen en waar we liefst zo gauw mogelijk van af willen, vaak zonder ze een blik waardig te gunnen.

Hij maakt ons bewust van het karakter van iets wat niet dient om op te smukken of indruk te maken, van iets dat niets toevoegt aan de inhoud van het gekochte materiaal. Net die functionaliteit, die een spaarzaamheid in de vormgeving meebrengt doet een appel op ons schoonheidsgevoel.

Van afgedankt verpakkingsmateriaal kan je zeggen dat het nutteloos geworden is. Door de schoonheid ervan te tonen wordt een essentieel kenmerk van kunst, namelijk ‘het nut van het nutteloze’ zichtbaar gemaakt.

Vaak wordt dit soort werk in een galerij of museum getoond. De omgeving met zijn meestal witte muren, de sacrale sfeer en de bezoekers die zich aan iets dergelijks verwachten, vormen een dankbare context. Maar, Koen zoekt met zijn werk graag de publieke ruimte op, hij wil zijn werk in de wijde wereld laten leven, op de plekken waar hij zijn grondstof verzamelt. Plekken waar je vrij bent om de schoonheid te ervaren van wat op de achtergrond aanwezig is. De herberg is zo’n plek, waar een kunstenaar dichtbij een publiek kan zijn, dat zich vrij voelt om er al dan niet van te genieten.

De haak in de schouw van de herberg: ‘wie beslist over schoonheid.’ Een schouw of schoorsteenmantel is een ideale plaats om een spreuk, gezegde of wijsheid op te hangen. De toog is de ideale plaats om iets op een biervilt te krabbelen en achter te laten, of op de schouw te prikken. De komende maanden komen er op de schouw uitspraken en ervaringen die met schoonheid en kunst te maken hebben.
Ik zorg wekelijks voor een citaat, te beginnen met een eerste uitspraak bij de opening op 19 februari. Het is de bedoeling dat de verzameling ondertussen aangroeit door wat de bezoekers achterlaten op bierviltjes: commentaren, opmerkingen, andere citaten; alles wat met het thema ‘wie beslist over schoonheid’ te maken heeft komt in aanmerking. Die bierkaartjes of varianten erop worden dan toegevoegd aan de schouw.
Wat is schoonheid in het leven en wat is schoonheid in de kunst, en hoe verhouden ze zich tot elkaar, dat is de vraag die op de achtergrond speelt.
Via een greep uit die grote hoeveelheid bedenksels die door de eeuwen heen over schoonheid en kunst ontstaan zijn, komt het beeld van de tegenstrijdige emoties die schoonheid oproept, en van de verlangens en verwachtingen aan kunst verbonden zijn, naar boven. Via onze commentaren hierop tekent zich een beeld af van hoe we nu met die eeuwenoude erfenis omgaan.

Geen uitleg, gewoon, ter overdenking:

“Kiezen

Wie een keuze moet maken, heeft niet zelden te maken met tijdsdruk.
In dit werk wil ik het moment vlak voor de beslissing tot stilstand brengen.
Er is geen achteraf

Lotte Van De Walle

Beide werken zijn droge naald-etsen. Ze stellen historische vondsten uit het Assyrische rijk voor, die door het graveren gereconstrueerd worden. Over het palmboom-motief werden hele boeken geschreven, die echter geen duidelijkheid kunnen scheppen in de betekenis van dit veelvoorkomende beeld. De originele werken zijn bas-reliëfs, die zwaar door de tijd werden aangetast. Het heropbouwen van de beelden is als een zorgvuldige restauratie, die echter niet bijdraagt aan het ontdekken van meer informatie over hun betekenis. Ze maken deel uit van een reeks die onderzoekt hoe een beeld zich mettertijd ontdoet of verandert van betekenis.”

“Katrien Matthys is een antropologe en beeldend kunstenares die in Brussel woont waar ze graag tekent en schildert en mensen observeert. Speciaal voor deze herberg maakte ze een kleurrijk schilderij met de naam ‘Strange Bird’…”

“In mijn tekeningen denk ik na over de (on)mogelijkheid van het mens zijn. Over de problematiek van de mens als een object: Enerzijds geladen met alle niet-tastbare dingen die we meedragen, gebukt gaande onder alle oncontroleerbare dingen die op ons inwerken, anderzijds dit in contradictie met de materie, het vlees waaruit we bestaan, de mal waarin ieder van ons opgesloten zit. Deze materie houdt tegelijk ook onze sterfelijkheid in, het verval waar we niet kunnen aan ontlopen. De lichamen die ik teken zijn zowel slachtoffers van dit noodlot, als boodschappers van de schoonheid die deze vergankelijkheid inhoudt.”

“Het is vaak zo dat de diep verborgen kantjes van de mens die niet zintuiglijk waarneembaar zijn, moeilijk of niet te combineren vallen met de kennis uit de exacte wetenschappen, die juist stoelen op waarnemingen, logica en verifieerbaarheid. Die spanning tussen het mystieke en het rationeel wetenschappelijke is een bron van inspiratie voor mijn huidig grafisch werk. In mijn prenten plaats ik herkenbare zuiver wetenschappelijke elementen of handelingen in een duistere, vaak onbestemde wereld. Door het wetenschappelijke te ontkoppelen van haar zuivere en koele uiterlijk en onder te dompelen in een andere beeldtaal, die refereert naar het intuïtieve en mystieke, ontstaat er een bevreemdende sfeer. Toch blijf ik bewust kiezen voor herkenbare beelden. Ze fungeren als sleutels die de kijker kan gebruiken om het beeld en haar verhaal vrijelijk te interpreteren.”

…’Het vaderschap brengt echo’s teweeg van het gewicht van de te dragen verantwoordelijkheid, met echo’s van reflecties over de grenzeloze poëtische ruimte van de kindertijd.

De tekeningen zijn bijgevolg een voorstelling van een ietwat dromerige maar ongedefinieerde gelukzaligheid die in conflict is met de buitenrealiteit maar daar ook net door versterkt en levend gehouden wordt. Deze spanningsparabool staat als ultimum van de volwassen persoonlijkheid… De tekeningen stellen ons pertinente levensvragen over de beleving van persoonlijke en gevoelsmatige vrijheid in een steeds veranderend maatschappelijk kader. Wat doet denken aan de ‘open zee’ van de Japanse filosoof Nishida. De moderne mens is als een schipbreukeling op open zee die het vlot in elkaar zet waarmee hij zichzelf moet redden. Sloterdijk stelt dat iedere positie van overzicht in deze maatschappij verdwenen is; het landschap is niet meer te overzien, onherbergzaam ook. Nishida en Sloterdijk komen tot dezelfde conclusie, we hebben weinig of geen steun – of rustpunten meer en ons denken en overleven moet handelend denken in beweging zijn. Steven Messiaen stelt zich dan ook terecht de vraag of onze waarden wel werkelijk worden geherdefinieerd in een verschuivend maatschappelijk kader. “Misschien leven we toch gewoon volgens oeroude regerende waarden, die voortspruiten aan de imprint van oudsher, en is het enkel de vorm die verandert?”…’

(fragment uit de tekst van ARTWALL 7 door Peter Waterschoot)

LICHT–LUCHT–RUIMTE, of de mentale zoektocht naar vrijheid, openheid binnen een sterk gedefinieerde werkelijkheid.

Via de fijne tactiele ingrepen met diverse materialen maakt Ruben Vandeghinste kleinssculpturen, maquettes in hout, PU-schuim, plexiglas en andere recyclage materialen.Het zijn fragiele open statements, speels maar tegelijk van een hoge beeldende kwaliteit. Het laat de toeschouwer toe binnen te stappen in een wereld van architectuur, licht en ruimte waar droom en werkelijkheid elkaar kruisen. Ze worden telkens gepresenteerd op een fijne sokkel of hangend aan de muur. De sculpturen zijn zeer open van karakter en weerspiegelen het verlangen van de kunstenaar naar beeldende vrijheid en ruimte. De kunstenaar probeert te beeldhouwen met lucht of beter probeert hij via begrenzingen van lijnen in de ruimte te tekenen. Het creatieproces is een intuïtieve sculpturale zoektocht naar orde, spanning en evenwicht, naar open en gesloten structuren en naar de begrenzingen van het kunstwerk.